Thoái hóa khớp là gì?

February 27, 2018 0 Comments

Thoái hóa khớp thực chất là tình trạng tổn thương sụn khớp kèm theo phản ứng viêm và giảm thiểu lượng dịch khớp do quá tình tái tạo sụn không đuổi kịp việc lớp sụn ở khớp bị mất đi theo thời gian.

Về lâu dài, lớp sụn ở khớp phủ trên bê mặt xương dần bị mỏng đi và hư tổn, gây đau nhức, hạn chế vận động, thậm chí có thể bị tàn phế. Đây là quá trình diễn biến tất yếu của cơ thể.

Thoái hóa khớp được chia làm 2 loại:

- Thoái hóa khớp nguyên phát do lão hóa của tổ chức sụn khớp, đầu xương và các tổ chức phần mềm quanh khớp, hoặc do sụn khớp được tưới máu và nuôi dưỡng kém,...dẫn đến mất tính đàn hồi và khô cứng. Khi hoạt động, sụn chạm vào đầu xương, gây hoại tử ở nơi chịu áp lực mạnh nhất.

- Thoái hóa khớp thứ phát thường do sự lão hóa sớm của sụn khớp, xuất hiện sau chấn thương làm tổn thương nhỏ nhưng tác động nhiều lần, khớp hoạt động quá tải, do di chứng của viêm khớp nhiễm khuẩn, viêm đa khớp dạng thấp,...Những người béo phì cũng thường mắc chứng thoái hóa khớp do quá nặng cân, các khớp luôn trong tình trạng bị sức ép quá lớn. Những thể thứ phát này thường trầm trọng hơn những thể nguyên phát, bệnh có thể mắc ở người trẻ tuổi.

Các yếu tố nguy cơ

- Tuổi cao: Tuổi càng cao, càng dễ bị thoái hóa khớp, do tình trạng lão hóa khớp diễn biến theo thời gian

- Lao động nặng nhọc: Những đối tượng lao động nặng nhọc như công nhân bốc vác, gánh nặng, năng nhắc vật nặng,...

- Tư thế lao động: Những đối tượng làm việc ngồi nhiều, đứng lâu, tư thế làm việc không thoải mái,..

- Béo phì: Theo các nhà nghiên cứu cho thấy thì béo phì có liên quan mật thiết đến  bệnh thoái hóa. Những người béo phì có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa xương khớp cao hơn những người bình thường. Nếu bệnh nhân mắc bệnh béo phì đang trong thời gian giảm cân thì nó đồng thời cũng giảm nguy cơ tiến triển của bệnh

- Hormone: Phụ nữ sau tuổi Mãn kinh và nam giới sau 60 tuổi, hormone sinh dục giảm nhanh chóng, sẽ làm tăng nhanh nguy cơ thoái hóa khớp.

- Dinh dưỡng: Tùy vào nồng độ vitamine D, vitamine C thấp, thiếu canxi, còi xương, suy dinh dưỡng từ nhỏ sẽ có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp nhiều hơn người bình thường.

- Hoạt động thể lực quá mức, gây tổn thương các sụn khớp và tổ chức quanh khớp cũng làm tăng nguy cơ bị thoái hóa khớp.

Một số yếu tố khác: Di truyền, tiền sử chấn thương, phẫu thuật xương khớp, bất thường trục chi dưới, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp nhiễm khuẩn,...

Triệu chứng

Bệnh thoái hóa khớp nguyên phát hay gặp ở người 40-50 tuổi, và ở phụ nữ sau khi mãn kinh, thoái hóa khớp thứ phát xuất hiện sớm hơn, có thể từ 30 tuổi. Tùy theo vị trí khớp thoái hóa mà có biểu hiện khác nhau:

- Cột sống thặt lưng: Trong gia đoạn đầu, bệnh nhân thấy đau lưng nhiều vào buổi sáng, khi mới ngủ dậy, kéo dài không quá 30 phút. Một thời gian sau, đau lưng sẽ kéo dài cả ngày, tăng khi làm việc nhiều và giảm khi nghỉ ngơi. Thoái hóa cột sống hay gặp từ đốt sống thắt lưng trở xuống, thường ảnh hưởng đến thần kinh tọa làm người bệnh có cảm giác đau từ lưng xuống, đau vùng mông, mặt sau đùi, nhiều trường hợp đau xuống cả đến bàn chân.

- Cột sống cổ: Rất hay gặp ở người trên  40 tuổi. Biểu hiện chủ yếu bằng đau cơ hạn chế cử động cổ. Có thể gây biến chứng đau vùng cổ và tay do chèn ép hoặc kích thích rễ thần kinh khi khám thấy các cử động cổ đều bị hạn chế nhất là động tác nghiêng bên. Chụp Xquang tổn thương thường ở đốt cổ số 5 và cổ số 6, giữa cổ 6 và cổ 7, gây cảm giác mỏi và đau gáy, lan đến cánh tay phía dây thần kinh bị ảnh hưởng.

- Khớp gối: Ngoài triệu chứng đau có thể kèm theo tiếng lạo xạo, lụp cụp khi co duỗi gối, đau nhiều hơn khi đi lại vận động; nhất là khi ngồi xổm thì đứng dậy rất khó khăn, nhiều khi phải có chỗ tựa mới dứng lên được. Bệnh nặng sẽ thấy tê chân, biến dạng khớp gối. Trong một số trường hợp màng hoạt dịch có thể bị viêm dàu lên, khi ấn vào xương bánh chè đồng thời gấp chân lại, có thể gây đau nhói và một tiếng rắc.

- Gót chân: Bệnh nhân có cảm giác đau ở gót  vào buổi sáng mới ngủ dậy, khi đi những bước đầu tiên, sau vài chục mét thì giảm đau và đi đứng bình thường. Chụp X quang có thể thấy hình ảnh gai xương.

- Khớp háng: Người bệnh đi lại khó khăn do đau ngay từ đầu, vì khớp này gánh trọng lượng cơ thể nhiều nhất. Đau thường ở vùng bẹn và mặt trước trong của đùi, dễ nhầm với đau dây thần kinh hông to. Đau xuất hiện khi đi, do đó hạn chế việc đi lại biểu hiện bằng việc đi khập khiễng. Nằm nghỉ thì hết đau, những trường hợp thoái hóa khớp nặng, đau cả đêm, lúc nghỉ và có thể gặp teo cơ đầu đùi. Bệnh không tự khỏi mà tiến triển từ từ có thể dẫn đến cứng khớp không hoàn toàn.

Nguồn: Bác sĩ tư vấn

Share:

---

Also in Góc sức khoẻ