Như chúng ta đã biết, ngày nay thuật ngữ Than Hoạt Tính đã trở nên khá phổ biến trong đời sống xã hội. Mọi người ít nhiều cũng hiểu biết phần nào về công dụng của Than Hoạt Tính. Hiện tại, ở Việt Nam, chúng ta có sản phẩm Than Hoạt Tính Gáo Dừa được sản xuất tại Bến Tre – nơi có số lượng gáo dừa nhiều nhất cả nước, Với than hoạt tính gáo dừa người ta dựa trên tính năng hấp thụ các thành phần chất bẩn vào trong bề mặt của chúng nên thường được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau như:
+ Dùng để hấp phụ chất khí và chất lỏng trong các ngành công nghiệp: Dầu mỏ, hóa chất, Y dược, luyện vàng, chế biến thực phẩm, lọc nước sạch, xử lý khí bị ô nhiễm, than hoạt tính lọc nước giếng khoan.
+ Tinh chế, phân ly, khử mùi vị lạ, thu hồi các kim loại quý, làm chất xúc tác, mặt nạ phòng độc, đầu lọc thuốc lá...
+ Dùng trong các ngành công nghiệp chế biến, xử lý độc hại và bảo vệ môi trường,các ngành công nghiệp (xử lý khí công nghiệp, lọc khí độc, khí bị ô nhiễm, thu hồi các dung môi hữu cơ, mặt nạ phòng độc)
+ Dùng khử mùi trong các ngành công nghiệp thực phẩm, hóa chất, chế biến lông vũ, chế biến thủy sản, thuốc lá, tủ lạnh
+ Dùng tẩy màu (dạng bột), sử dụng trong công nghiệp tẩy màu đường và các loại dung dịch khác.
1. Phân biệt than gáo dừa thông thường và than hoạt tính gáo dừa.
Than hoạt tính gáo dừa và than gáo dừa thông thường có hình dạng, kích thước tương đối giống nhau nên người sử dụng chưa phân biệt được sự khác nhau giữa hai sản phẩm này. Thực chất than hoạt tính gáo dừa được sản xuất dựa trên nguồn nguyên liệu là than gáo dừa thô. Ohido Đà Nẵng xin đưa ra quy trình sản xuất Than hoạt tính Gáo Dừa:
Quy trình sản xuất Than Hoạt Tính Gáo Dừa ở Bến Tre, Việt Nam như sau:
Bước 1. Thu gom gáo dừa: Người nông dân đi thu gom gáo dừa từ những cơ sở sản xuất dừa ở Bến Tre. Sau đó gáo dừa được tập kết tại xưởng sản xuất than gáo dừa.
Bước 2. Hầm Than Gáo Dừa: Sau khi gáo dừa được tập kết đủ số lương, người ta tiến hành đưa gáo dừa vào lò, hầm để nung biến gáo dừa thành Than Gáo Dừa
Bước 3. Xay than: Than Gáo Dừa sau khi ra khỏi lò, hầm có hình dạng miếng lớn (như hình bên dưới). Đây gọi là kích thước tự nhiên. Than Gáo Dừa tiếp tục được cho vào máy nghiền để xay nhỏ kích thước. Ở Bến Tre, các máy xay than được thiết kế để xay Than Gáo Dừa dạng tự nhiên thành kích cỡ nhỏ hơn theo nhu cầu sủa dụng mà phân size khác nhau 3x6 và 4x8 mesh size (đồng đều hơn về kích thước). Sản phẩm phụ của quá trình xay nhỏ này sẽ sản sinh ra Than Gáo Dừa 6x12, 8x20 và Than Gáo Dừa Bột.
Bước 4. Hoạt hóa Than Gáo Dừa: Than Gáo Dừa 3x6, 4x8 sẽ được nạp vào các lò quay khổng lồ. Với mức nhiệt độ lò ổn định ở950 độ C. Với việc hoạt hóa ở nhiệt độ cao như vậy, thành phần carbon trong Than Gáo Dừa phản ứng hóa học với hơi nước và một số chất hóa học khác bổ sung trong lò quay, tạo ra rất nhiều lỗ rỗng bên trong bề mặt Than Gáo Dừa, hình thành nên một sản phẩm mới được gọi là than hoạt tính Gáo Dừa
Than hoạt tính Gáo Dừa sau khi được hoạt hóa sẽ có màu đen nhánh, có các lỗ rỗng trên bề mặt
Như vậy, sự khác nhau giữa Than Gáo Dừa và Than Hoạt Tính Gáo Dừa: Than Gáo Dừa không có lỗ rỗng còn ngược lại than hoạt tính Gáo Dừa có vô vàn lỗ rỗng bên trong. Các nhà khoa học đo được rằng 2 mg Than Hoạt Tính có diện tích bề mặt bên trong (từ các lỗ rỗng) tương đương với diện tích của một sân vận động bóng đá. Điều đó cũng chứng tỏ khả năng hấp thụ tuyệt vời của than hoạt tính do các lỗ rỗng nằm bên trong. Than Gáo Dừa chỉ là nguyên liệu đầu vào để sản xuất than hoạt tính gáo dừa.
2. Cách phân biệt Than hoạt tính Gáo Dừa thật, giả
Than hoạt tính Gáo Dừa thường có màu đen, dạng hạt có ít tàn tro, thường có độ ẩm từ 5 - 25%; Kích cỡ hạt đồng đều dạng mảnh. Than hoạt tính gáo dừa nhẹ nên thể tích lớn vào khoảng 550kg/m3.
Theo một vài nghiên cứu, than hoạt tính Gáo Dừa có diện tích bề mặt tiếp xúc lớn hơn nhờ được hoạt hóa ở nhiệt độ cao tạo thành các lỗ rỗng trong bề mặt cấu trúc của chúng so với các lạo than thông thường khác. Dưới đây là 2 cách nhận biết đơn giản nhất bạn có thể áp dụng để phân biệt sản phẩm này:
- Cách 1: Lấy một ít than hoạt tính Gáo Dừa cho vào trong ly nước ( Sử dụng ly thủy tinh trong suốt để dễ dàng quan sát), sau một lúc bạn sẽ thấy bọt khí sủi lên trên bề mặt than hoạt tính, cũng như sủi tăm lên nước ở ly. Thì đó chính là than hoạt tính Gáo Dừa, còn ngược lại nếu bị vỡ vụn ra, không sủi bọt và kết tủa xuống dưới thì đó là than thông thường.
- Cách 2: Khi người ta tiến hành nung than hoạt tính gáo dừa trong lò hoạt hóa bằng hơi nước ở điều kiện yếm khí ở nhiệt độ 900- 1000 °C. Với nhiệt độ cao như vậy cho nên sau khi ra khỏi hệ thống thì tiêu hao mất khoảng 50%nên hạt than hoạt tính Gáo Dừa có tính chịu nhiệt rất cao, đem đốt thì sẽ không cháy.
Nguồn: Sưu tầm